James Worthy: 'Nederlanders hebben een bloedhekel aan verandering'

‘Waarom stem je altijd op de verliezers?’ vraagt mijn zoon, terwijl we het stemlokaal verlaten. Hij draagt groene kaplaarzen en zijn zojuist opengeklapte paraplu is blauw. Eigenlijk is het mijn paraplu, maar ik heb liever dat hij droog blijft dan ik. Toevalligerwijs is dat ook de enige reden dat ik nog naar de stembus ga. Ik wil op iemand stemmen die in een regenbui zijn of haar paraplu aan iemand geeft die écht niet nat mag worden. Helaas leven we in een wereld waarin alleen verliezers barmhartig zijn. Machthebbers worden machthebbers omdat ze niet menslievend zijn. Alleen verliezers hebben een geweten.

De vraag van mijn zoon is een intrigerende vraag, want hij heeft gelijk. Ik stem al meer dan 25 jaar en mijn stem heeft nog nooit een winnaar van iemand gemaakt. Ik stem op mensen die iets te vertellen hebben, maar juist omdat ze iets te vertellen hebben, hebben ze niets te vertellen in Den Haag.

‘Ik weet het ook niet meer, jongen,’ zucht ik. Na elke verkiezingsuitslag voel ik me precies zoals ik me in 2003 voelde na de allereerste Idols-finale. Wij, de mensen thuis, konden kiezen uit Jim of Jamai. Die avond kon Nederland dus niet winnen.

De democratie is een prachtig iets, maar ik denk dat we er gewoon niet zo goed in zijn. In dat hele stemgebeuren. Je hoeft alleen maar naar de Top 2000 te kijken. Ik geloof niet dat er mensen zijn die echt geloven dat Bohemian Rhapsody en Hotel California de beste nummers ooit zijn. En toch stemt iedereen altijd op die nummers. Waarom? Ik denk omdat de Nederlander van oorsprong gewoon een bloedhekel aan verandering heeft. We zijn dol op gebruiken en gewoontes. Woensdag is gehaktdag en na het journaal volgt het weer. Als er morgenavond geen weerbericht aan het journaal vastzit, zullen er rellen komen. En niet omdat we weermannen geloven of omdat het weer ons ook maar enigszins interesseert, nee, we zijn gewoon dol op onze gewoontes. Op onschadelijke voorspelbaarheid. Op Queen en op The Eagles. Op Loeki de Leeuw. We zijn verslaafd aan de middelmatigheid waaraan we vertrouwd zijn geraakt.

‘Maar stemmen draait niet om winnen of verliezen,’ vervolg ik.

‘Waar draait het dan om?’ vraagt mijn zoon.

‘Ik denk om hoop. Als ik in dat stemhokje sta en al die namen zie staan, heb ik hoop. Dan voel ik dat verandering nog mogelijk is. Dat de aarde nog te redden valt of zo.’

‘Ik heb laatst op school geleerd dat de zon over een paar miljard jaar de aarde zal gaan vernietigen.’

‘Dat is ook zo, maar dat is nog lang niet, man. Hoeveel nullen heeft een miljard?’

‘Iets van negen,’ zegt hij.

‘Dus dat. Dat zijn echt nog heel veel zomervakanties.’

Op de dag dat de zon de aarde vernietigt, zal er gewoon een journaal zijn. Met weerbericht en al. Onontkoombaar zonnig met een kans op uitsterven.

Asjemenou.