Bart Nijman: 'De media maken zich ongeloofwaardig door telkens alarm te slaan'

Zoals u al dan niet weet, woon ik sinds anderhalf jaar in Portugal en omdat het in delen van Zuid-Europa nogal heet is, met hier en daar een bosbrand, krijg ik met grote regelmaat de vraag van familie en vrienden of het nog een beetje uit te houden is, of we geen rookoverlast hebben en of de tuinslang al klaar ligt. Want in het AD, bij de NOS en op RTL zien ze dagelijks hoe Zuid-Europa tegelijkertijd brandt, smelt en gortdroog staat.

De waarheid is dat zowel Portugal als Zuid-Europa als geheel dit jaar minder bosbranden kent dan gemiddeld, dat het bij mij de afgelopen maand nauwelijks boven de 30 graden kwam en dat de sproeiverboden in een klein aantal Spaanse regio’s niets te maken hebben met de Algarve, waar je gewoon je auto nog kunt wassen in de boxen bij de supermarkt. Het is, kortom, aangedikt alarmisme en media maken daarmee vooral zichzelf ongeloofwaardig.

Die ongeloofwaardigheid beperkt zich niet tot weersomstandigheden. In de oorlog in Oekraïne heeft de pers collectief één kant gekozen – die van NAVO, VS, EU en Kiev – tegenover Moskou en Poetin. De motieven van de Russen worden niet bevraagd, men heeft er geen interesse in en de kampen zijn gekozen, want het is toch duidelijk wie de boosdoener is? Om dat probleem als analogie te duiden: Europese en Amerikaanse verslaggevers die naar Vietnam gingen, of later naar Irak, waren destijds niet onverdeeld enthousiast over Amerikaanse acties: die bleven kritisch alle kanten volgen.

In Oekraïne niet, maar is die oorlog ook niet een béétje het gevoel van een steeds verder opschuivende NAVO-grens, waar Poetin over gezegd had dat ie dat niet accepteerde? Over historische grenslijnen die ‘wij’ misschien niet omstreden vinden, maar zíj wel? Over grondstoffen in het oosten van het land, waarom nu zo hard gevochten wordt? Je leest er nauwelijks over, want je bent onmiddellijk een ‘Poetinvriendje’ als je het je afvraagt. En dan zijn wij zogenaamd het ‘Vrije Westen’ hè?

Derde voorbeeld: de gendergekte. Media doen ongezien en zonder kritische houding mee aan de wens van een smaldeel van de sektarische biologie-ontkenners om hen aan te duiden met niet-bestaande genders en verzonnen geslachten, waarbij vrouwen (als in: volwassen mensen van het vrouwelijke geslacht) moeiteloos gereduceerd worden tot ‘personen met een baarmoeder’ of ‘mensen die menstrueren’. Het is postmodernisme met een dystopisch karakter en het komt de geloofwaardigheid van ‘feitelijke, objectieve’ media niet ten goede wanneer ze in andermans rabiate activisme mee gaan – of dat nou over klimaat, Oekraïne of de gendergekte gaat.

Het verweer van die media? Critici ‘klimaatontkenners’, ‘Poetinvriendjes’ en ‘transfoob’ noemen, en allemaal onder ‘extreemrechts populisme’ scharen. Om het vervolgens op een janken te zetten als mensen vertrouwen in het journaille verliezen. Goh...