Norman Franz: waar is de meestgezochte moordenaar van Duitsland?

De vijfvoudige moordenaar is zoek en niemand weet waar hij is. Duitse agenten vermoeden dat hij naar het buitenland is gevlucht, op de website van de Bundeskriminalamt worden aanwijzingen gegeven om hem eindelijk te kunnen pakken. Norman Volker Franz was bij zijn laatste meting 1,77 meter en hij spreekt Duits, Spaans en Portugees.

Onder het kopje ‘uiterlijke verschijning’ staat: ‘lichtblond haar en zware lichaamsbeharing’. Hij heeft ‘affiniteit met wapens en het leger’, een ‘hoge bereidwilligheid om zijn doelen te bereiken’ en houdt van ‘sport (krachttraining)’. Zijn karaktereigenschappen: een vriendelijk, charmant voorkomen, in het bijzonder tegen vrouwen. Zijn ogen zijn bruin en Norman Volker Franz zal geen haar meer over hebben, hoewel niet kan worden uitgesloten dat hij in de onderduik een transplantatie onderging of een Charles Manson-achtige baard heeft laten groeien. 

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Norman Volker Franz werd nog voor Bayern-fenomeen Roy Makaay Das Phantom genoemd, het spook, en dat is begrijpelijk. Duitse journalisten noemen hem de ‘meistgesuchte Schwerverbrecher Deutschlands’ en de ‘berüchtigten Mörder-Vater’, de beruchte moordenaar-vader. Tientallen agenten uit heel Europa zijn sinds 1999 naar hem op zoek, maar hij blijft voortvluchtig.

Jonge gangsterbruid 

Een documentaire op Sky met de titel The Phantom – On the Hunt for Norman Franz moet daar nu verandering in brengen. Zijn zoon Mike spreekt voor het eerst over zijn vader. Normans ex-vrouw Sandra C. is de andere hoofdrolspeler in de Sky Original truecrime-documentaire. Ze zal gedetailleerd vertellen over haar opmerkelijke huwelijk met Norman Franz. In het tijdschrift Stern werd hun liefde ‘eine Geschichte wie ein Film’ genoemd, een verhaal als een film. In Der Spiegel stond: ‘De koele moordenaar en zijn jonge gangsterbruid – dat klinkt als de wonderbaarlijk mooie geschiedenis over een onvoorwaardelijke liefde die zich boven iedere burgerlijke moraal plaatst en waarin het menselijk leven van anderen geen rol speelt. Het had een Hollywood-scenario kunnen zijn. Na Bonnie en Clyde, Mickey en Mallory van Natural Born Killers waren er nu Norman en Sandra.’ 

De regisseur van The Phantom – On the Hunt for Norman Franz heet Annika Blendl. Het lukte haar naast Sandra C. en Mike Franz nog twee andere intimi van Het Fantoom te laten praten voor de camera: Stefan K. en Damian R., criminele partners van Norman Franz. Rechercheurs, aanklagers en psychologen werden uitvoerig door Annika Blendl geïnterviewd en kijkers krijgen exclusieve beeld- en geluidsopnamen van Norman Volker Franz te zien en te horen. Sandra citeert uit de liefdesbrieven die Het Fantoom naar haar schreef en ze zal nooit eerder getoonde foto’s uit haar privéarchief laten zien. 

Om Het Fantoom te kunnen begrijpen moet zijn jeugd worden behandeld en dat gebeurt ook in de film. Norman Volker Franz werd op 30 januari 1970 geboren in het plaatsje Arnsberg in Noordrijn-Westfalen, maar groeide op bij zijn moeder en stiefvader in een heel gewone woning aan de Borsigplatz in Dortmund-Noord. Hij werd opgeleid tot elektricien en haalde prima cijfers op de Westfalenschool in Dortmund. 

Een van zijn partners gooide een handgranaat naar binnen, de benen van de chauffeur werden eraf geblazen, Norman schoot hem dood met zijn jachtgeweer

Rond zijn twintigste pleegde Norman Volker Franz volgens de politie zijn eerste ‘roofdelicten’. Hij kocht een jachtgeweer, werd een grote speler in de wapen- en sigarettensmokkel, reed in een snelle BMW en had een boot. Vrouwen vonden hem interessant en hij was zo charmant dat hij tientallen vriendinnen kreeg. Norman Volker Franz leerde in 1994 een 16-jarig meisje kennen waar hij een vaste relatie mee wilde. Sandra was volgens mensen uit haar omgeving ‘bildhübsch’, beeldschoon. Norman stuurde haar liefdesbrieven met geschilderde illustraties. Op een feestje zoenden ze voor het eerst. Hij was zeven jaar ouder, maar dat maakte Sandra niet uit. Eerdere jongens behandelden haar slecht, Norman was anders: ze vond hem slim, charmant, beschermend en ambitieus. Hij had een jaar eerder duidelijk gemaakt dat ze de liefde van zijn leven was en dat leek hij echt te menen. 

Slagerij

Sandra kon wel wat steun gebruiken en Norman bood die. Ze liep stage bij een slagerij, maar wilde liever kapster worden en haatte het om de vleesresten en bloedvlekken in de winkel schoon te vegen. Haar moeder dronk veel te veel. Sandra’s broertje Mike stierf toen hij 1 jaar was en toen ging ze nog veel meer drinken. Haar vader werkte bijna de hele week in de nabijgelegen staalfabriek Hoesch om zijn gezin te kunnen onderhouden, Sandra werd noodgedwongen de verzorger van haar zeven jaar jongere zusje. 

Haar ouders scheidden en toen leek haar moeder helemaal van plan te zijn zich dood te zuipen. Norman beloofde Sandra een beter leven en ze geloofde hem. Hij vertelde niet dat hij nauw samenwerkte met een bendeleider die door de Duitse justitie Christian K. werd genoemd. Drie Poolse sigarettensmokkelaars probeerden in 1995 de markt in Noordrijn-Westfalen over te nemen. Dat deden ze onder meer door Christian K. te bedreigen en af te persen. 

De bendeleider gaf Norman en vier anderen de kans hun loyaliteit te tonen. Op 15 mei lokte Christian K. zijn afpersers naar een stille straat in het Dortmundse stadsdeel Syburg. Zijn criminele partners zouden 6000 Duitse Mark komen brengen, loog Christian K. De VW Golf met de drie Polen reed langzaam richting Norman en zijn handlangers. Norman maakte een gebaar, de wagen stopte, een raampje werd deels opengedraaid. Een van zijn partners gooide een handgranaat naar binnen, de benen van de chauffeur werden eraf geblazen, Norman schoot hem dood met zijn jachtgeweer. Een tweede inzittende probeerde zwaargewond te vluchten, Norman doodde hem ook. De volgende Pool moest doelwit nummer 3 worden, maar ook hij probeerde te ontkomen. Norman stapte in zijn auto en reed achter hem aan. Hij draaide zijn raampje open en schoot op de Pool alsof hij op een haas joeg. Norman en zijn partners dachten dat het karwei was geklaard, alle drie de vijanden waren dood, de baas zou tevreden zijn. 

De tweede Pool stierf inderdaad in het ziekenhuis. De derde overleefde het en kon belastende informatie geven. Agenten vaardigden een arrestatiebevel uit voor Norman Volker Franz, maar waar was die? De tweevoudige moordenaar had Sandra opgehaald en vluchtte naar Mallorca. Sandra wist niets over de vermoorde Polen en vond het een fijne vakantie. De volgende bestemming was Amsterdam. Franz en Sandra huurden een kamer in een mooi hotel, wandelden incognito door de Kalverstraat en reden in juli 1995 naar Duitsland. Na een vlucht van negen maanden werd Norman gearresteerd toen hij met Sandra in een winkelcentrum liep. Zwaarbewapende agenten in kogelvrije vesten brachten hem van Osnabrück naar de gevangenis van Dortmund. Sandra huurde een huisje in de buurt om zo dicht mogelijk bij haar geliefde te zijn. Ze dacht toen nog dat zijn arrestatie een persoonsverwisseling was. 

Psychopatisch

De rechtszaak begon in maart 1996. De voorzitter had weinig bedenktijd nodig om Norman een levenslange gevangenisstraf te geven, deze man mocht nooit meer op vrije voeten komen, was waarschijnlijk psychopatisch. Bewakers brachten Norman Franz op 12 maart naar een van de strengst beveiligde gevangenissen in Noordrijn-Westfalen: de Justizvollzugsanstalt in het plaatsje Wuppertal. 

Sandra bleef haar vriend trouw bezoeken. Op een middag vroeg Norman of ze met hem wilde trouwen, natuurlijk zei ze ja. Het huwelijk vond op 21 mei 1996 plaats in de gevangeniskapel van Wuppertal. De Duitse Bonnie en Clyde beloofden bij elkaar te blijven tot de dood hen zou scheiden. Op een tafel stond een taart. De bruid en de bruidegom moesten die eten met plastic gevangenismessen. Uit een cassetterecorder kwamen songs van Elton John. Er zijn foto’s gemaakt van die ceremonie. Het Fantoom draagt een wit overhemd en een jasje, zijn stropdas is opvallend kleurrijk. Zijn haargrens is flink naar achteren opgeschoven, hij heeft een bleke gelaatskleur en lijkt toch wel wat moeite te hebben met de omstandigheden: meer dan een flauwe glimlach kan er niet af. Sandra heeft een boeketje rozen in haar rechterhand en doet haar best geluk uit te stralen.

Norman werd op 7 februari 1997 overgeplaatst van Wuppertal naar de gevangenis in Hagen. Sandra ging ook daar meerdere keren per week langs. De bewakers leerden haar kennen, leuk dat ze er weer was. Ze kwam zo vaak dat de bewakers haar niet meer nauwgezet controleerden. Norman vroeg Sandra hem te bevrijden. Zo niet dan zou hij suïcide plegen. Kon ze wellicht een helikopter regelen? Nee, dat kon niet, maar ze smokkelde onder haar riem wel vier zaagbladen de gevangenis in. In de bezoekruimte gaf ze die onder de tafel aan haar Norman, bij het afscheid zei hij: ‘Wacht morgen vroeg op mij. Of ik kom, of ik ben dood.’ 

Het Fantoom had in zijn cel een touw van gescheurde lakens geweven en hij maakte daar een ladder van door een bezemsteel en hendels van een emmer te gebruiken. Zijn celgenoot Jörg observeerde weken de bewaker aan de overkant. Op 11 maart 1997 zette hij zijn ontsnappingsplan in gang. De bewaker was weg, Jörg gaf dat door aan Norman. 

Tijdschrift Stern reconstrueerde de vlucht en schreef: ‘Norman Volker Franz zaagt en zaagt en zaagt. Het is donker boven de gevangenis in Hagen bij Dortmund, maar al snel stroomt er een beetje licht de wereld in. Norman beweegt de zaagbladen urenlang door de tralies. Zijn handen doen pijn, maar hij stopt niet, hij zaagt millimeter voor millimeter, op weg naar alles waar hij recht op denkt te hebben: vrijheid, geluk, een leven met de vrouw die van hem houdt, en van wie hij houdt.’ 

De tralies braken, de moordenaar kroop met bloedende handen door het gat. Celgenoot Jörg vertelde in de ARD-podcast Ein Fünffach-Mörder auf der Flucht dat Norman eerst over een muur klauterde met zijn zelfgemaakte ladder en daarna ‘als een aapje’ naar beneden klom. Hij kwam perfect terecht en liep naar een weg. Sandra wachtte hem daar op in een rode Golf Polo, ze had een pistool bij zich en twee vervalste paspoorten. 

Norman vroeg Sandra hem te bevrijden, zo niet dan zou hij suïcide plegen. Kon ze wellicht een helikopter regelen? Nee, dat kon niet

Vijftien dagen na de uitbraak reisden Norman en Sandra naar de stad Weimar in de deelstaat Thüringen. Hij had daar één overval te plegen en dan zouden ze zonder geldzorgen een gezin in Portugal kunnen stichten. Een bewaker genaamd Rudolf liep bij de Dresdner bank met een geldkoffer in zijn hand. Hij wilde net naar binnen gaan om het in een kluis te leggen toen Norman hem doodschoot en de koffer stal. Sandra hield bij een bushalte voor de Dresdner Bank de omgeving in de gaten. Ze zou later beweren het schot nooit te hebben gehoord. Agenten zetten de buurt snel af, maar Het Fantoom en zijn Bonnie waren allang weg. 

Bonnie und Clyde

Norman en Sandra leefden vier maanden in goedkope hotels omdat de buit maar 15.000 Mark was en dat bedrag was snel uitgegeven. Norman moest een tweede overval plegen om in Portugal te kunnen wonen, Sandra begreep dat. Op 21 juli 1997 reden Norman en Sandra naar het stadje Peißen bij Halle in Sachsen-Anhalt. De twee beveiligers Gerd Koch en Peter Seidel haalden geld op bij een Metro-supermarkt met een pantserwagen, de weekendopbrengst was 487.000 Mark. Norman mikte gericht op de beveiligers en pakte het geld. Een agent zou later zeggen: ‘Ze hadden geen schijn van kans. Hij had vanaf het begin het plan meteen te schieten.’ De beveiligers stierven en Norman Franz was nu een Fünffach-Mörder. Sandra had hem duidelijk geholpen. Kop in een krant: ‘Ein Paar wie Bonnie und Clyde’. 

Norman en Sandra reden in een rode Polo naar Zuid-Duitsland, lieten de auto daar achter, stapten over in een BMW en kwamen na twee dagen aan in Portugal. Norman kocht voor 160.000 Mark een appartement met uitzicht op de zee in Albufeira aan de Algarve. Hij veranderde zijn naam in Michael Stüver, in zijn nieuwe paspoort stond dat hij twaalf dagen eerder geboren was dan in het echt. Sandra werd Nadine Stüver. Michael Stüver groette de mensen in Albufeira lachend, bestelde brood en vlees in goed verstaanbaar Portugees. Zijn baan: makelaar in onroerend goed. Hij droeg een pruik en een bril, verkocht huizen aan Duitse toeristen, een betere dekmantel was er niet. 

Sandra beviel op 22 februari 1998 van een zoontje dat ze Mike noemde, een ode aan haar broertje dat op 1-jarige leeftijd stierf. In de documentaire wordt een foto getoond die in 1998 is genomen voor het witte huis van het Duitse makelaarsgezin. Norman is gebruind door de Algarvezon en draagt een merkloos wit T-shirt. Baby Mike zit op zijn schouders, Norman Franz houdt hem achterwaarts vast. De jonge vader lacht, zijn gezichtsuitdrukking lijkt zacht en vriendelijk.

In het najaar van 1998 reed Norman door bij een verkeerscontrole. Portugese agenten achterhaalden hem. In zijn rijbewijs stond dat hij Carsten Müller heette, zijn tweede pseudoniem. De agenten namen contact op met de politie in Düsseldorf en hoorden dat Carsten Müller een van de pseudoniemen van Norman Franz was. Sandra en haar man werden op 24 oktober 1998 gearresteerd. Ze kwamen uit de supermarkt, de seriemoordenaar droeg Mike in zijn armen. Het werd voorpaginanieuws in eigen land, Bild kopte op 27 oktober: METRO-Mörder gefaßt. Deutschlands gefährlichste Killerpaar in Ferienparadies Portugal verhaftet.’ Sandra werd een ‘Gangsterbraut’ genoemd. De Bonnie en Clyde van Dortmund planden volgens politiebronnen net ‘een nieuwe coup’, maar Duitslands gevaarlijkste Killerkoppel was net op tijd gepakt. 

Sandra moest naar een vrouwengevangenis, Mike mocht bij haar blijven en woonde in haar cel. Norman zat maanden vast in de gevangenis van Lissabon. Duitse landsadvocaten eisten dat de Portugese politie het gezin zou uitleveren. Een Portugese rechter gaf daar in de zomer van 1999 toestemming voor. Norman zaagde op 28 juli opnieuw de tralies van zijn cel door en ontsnapte via een bedlaken. Hij klom over vier muren en niemand wist waar hij daarna naartoe ging. Portugese agenten en bewakers vreesden dat Het Fantoom zijn vrouw en kind met geweld zou bevrijden, maar Sandra en Mike bleven achter in de Portugese gevangenis. Hun cel zat volgens haar overvol, drugsverslaafde medegevangenen leden aan ziektes als hepatitis en aids. Ratten en kakkerlakken liepen over hun bed en ook in het eten krioelde ongedierte. 

Halle als Palermo

In 2000 werden Sandra en Mike naar Duitsland gevlogen. Haar zoontje mocht niet bij de moeder blijven en hij ging wonen bij Sandra’s stiefmoeder. De Bonnie uit Dortmund stond zonder haar Clyde terecht in de stad Halle. Rechercheurs sloten niet uit dat Norman Sandra zou proberen te bevrijden, sluipschutters lagen op een dak. Der Spiegel stuurde drie journalisten naar het gebouw, in het stuk kwam te staan: ‘Ze is een slanke, jonge vrouw, maar ze werd naar haar proces in de regionale rechtbank van Halle gebracht alsof ze een maffiabaas was en alsof Halle Palermo was: in een zwarte Mercedes, omringd door agenten van een speciaal operatieteam. De politieagenten waren bewapend met machinepistolen en droegen kogelvrije vesten over hun overhemden. De beklaagde Sandra Franz, 23, droeg ook zo'n vest.’ 

Sandra begon na gesprekken met rechercheurs en psychologen langzaam in te zien dat de liefde van haar leven geen voorbeeldige man was

Sandra kreeg een straf van zeven jaar en drie maanden vanwege verregaande medeplichtigheid. In de gevangenis scheidde ze van Norman en Sandra begon na gesprekken met rechercheurs en psychologen langzaam in te zien dat de liefde van haar leven geen voorbeeldige man was. 

Interpol zette Het Fantoom in 2010 op de Most Wanted-lijst. Er kwamen wel wat tips, maar Norman Franz kon maar niet worden gevonden. Waar was hij gebleven? Leefde hij nog? In 2018 liet de politie in een uitzending van ZDF-opsporingsprogramma Aktenzeichen XY... ungelöst geluidsfragmenten van Normans stem horen en de presentator toonde nooit eerder geziene foto’s. Meer dan vijftig kijkers gaven een tip door, maar het leidde weer niet tot een doorbraak. 

De volgende poging was op 23 februari 2021. Op de homepage van Interpol verscheen de tekst: ‘Renewed search for fugitive on the run since 1999’. Boven een foto van Norman Volker Franz stond: ‘Wanted for five murders’. Het opsporingsbericht werd via sociale media verspreid in 194 landen en Europol zette de 51-jarige Norman Volker Franz op de Europe’s Most Wanted-site. Een Duitse toerist beweerde in april 2021 een man te hebben gezien die erg leek op de beschrijving van Norman Volker Franz door Euro- en Interpol. Een stuk in Bild begon op 22 januari 2022 met: ‘Wonderschone stranden, zonneschijn, glashelder water. Het eiland Curaçao is een paradijs voor duikers en een plek van verlangen voor toeristen. En mogelijk de schuilplaats van de meest gezochte crimineel van Duitsland!’

Duitse agenten werden op de hoogte gesteld. Een rechercheur waarschuwde: ‘Franz is een intelligent mens die zijn materiële doelen altijd op korte termijn bereiken. Hij is zeer, zeer gevaarlijk.’ Politieagenten op Curaçao controleerden de tip, maar het spoor liep dood ‘in het Caribische zand’ en ‘Norman Franz bleibt ein Phantom!’ stond in Bild. 

800 tips

In 2024 is dat nog steeds zo. Er zijn rond de achthonderd tips over hem doorgegeven, maar Norman Volker Franz is inmiddels 25 jaar zoek. Het Landeskriminalamt blijft op de website informatie over zijn ‘mogelijke verblijfplaats’ vragen. De seriemoordenaar ‘heeft zijn uiterlijk meerdere keren veranderd’, maar hij is wellicht te herkennen aan zijn ‘Stirnglatze’ (kaal voorhoofd). De beloning is 25.000 euro, maar een burgerarrestatie brengt wel risico met zich mee en daarom staat bij het zoveelste geactualiseerde opsporingsbericht van juli 2024: ‘Vorsicht! Norman Volker Franz is gewelddadig en gewapend. Hij maakt rücksichtslos gebruik van een schietwapen.’                                                                                                                                      

Sandra nam na haar vrijlating haar oorspronkelijke achternaam weer aan en ze leidt momenteel een rustig, stabiel leven in Dortmund. Zoon Mike is 26 jaar, zijn moeder vierde onlangs haar 47ste verjaardag. In The Phantom – On the Hunt for Norman Franz geven ze naast elkaar op de bank een uniek interview. Mike stelt zich in de film voor met: ‘Ik ben de zoon van Duitslands meestgezochte crimineel’ en hij zegt onder meer: ‘Veel mensen hebben een opvatting over mijn vader.’ Andere zin waar geen speld tussen te krijgen is: ‘Wie in staat is meerdere mensen achter elkaar om te brengen, moet een zekere koelbloedigheid in zich hebben.’

De Portugese journalist João Nuno Assunção komt ook voor in de film. Hij raakte geobsedeerd door de zaak, deed het onderzoek dat de lokale politie naliet en beweert ‘belangrijke aanwijzingen te hebben die tot nieuwe inzichten zullen leiden’. Kamila Schmid, baas van de non-fictieafdeling van Sky Duitsland, belooft ‘een unieke blik op de persoonlijke omgeving van een man naar wie tot op de dag van vandaag wereldwijd nog steeds wordt gezocht’. Vragen die misschien wel worden beantwoord: ‘Hoe slaagde Norman Volker Franz erin te ontsnappen uit de gevangenissen van Hagen en Lissabon? Wie steunde hem? Welke rol speelt zijn omgeving in Portugal, zoals advocaat Matilde F. of zijn medegevangene Paulo Santos? Waarom werpt Norman Franz vandaag de dag nog steeds een lange schaduw over zoveel levens? En waar verbergt Norman Volker Franz zich vandaag de dag – als hij nog leeft?’ 

Ook niet-volgers van de zaak moeten de documentaire zeker zien, want het verhaal had ook een verzonnen truecrime-scenario kunnen zijn en één ding is volgens de filmmakers zeker: ‘De kijker komt dichter bij Norman Franz dan ooit tevoren.’