Guido Weijers: 'Er zijn geen heilige huisjes'

Je bent nu druk bezig met de laatste try-outs voor je oudejaarsconference. Bespeur je al iets van een adrenalinerush nu de laatste dagen van 2018 steeds dichterbij komen?

‘Het begint steeds meer te kriebelen. Maar als je doelt op plankenkoorts of hinderlijke spanning: daar heb ik gelukkig nooit last van gehad. Ook niet in de begintijd van mijn carrière, toen was ik net zo enthousiast als een kwispelende jonge hond en vond ik alles aan het theater leuk. En tegen de tijd dat ik voor het eerst serieus begon na te denken over hoe het is om als artiest om te gaan met druk en spelen voor een volle zaal met voornamelijk alleen maar vreemde mensen, was het theater voor mij een soort veilige haven geworden. Een tweede thuis. Dat kan je meestal wel aan me zien zodra ik me heb genesteld in de kleedkamer voorafgaand aan de voorstelling. Dan gaan de schoenen uit en slof ik lekker op mijn sokken tussen de coulissen.’

Hoe ziet jouw voorbereiding op zo’n oudejaarsconference eruit? Begin je al in de zomer met schrijven?

‘Ja, precies op 1 juli inventariseer ik het nieuws van het eerste halfjaar. En als ik alle tekst heb verzameld, ga ik met mijn maatjes – dit jaar zijn het er vier – sparren onder het genot van een fles wijn. Vooral om te achterhalen wat zij van bepaal- de nieuwsfeiten, politieke kwesties of dilemma’s in het leven vinden. En daarna ga ik met mijn voornaamste sparringpartner Paul Smit twee weken schrijven in het Schotse Edinburgh.’

Schrijven is schrappen, aldus Godfried Bomans. Dat geldt zeker dubbel en dwars voor de teksten van een oudejaarsconference?

‘Klopt, maar inmiddels kan ik al na de zomer zelf aardig inschatten wat tot 31 december blijft plakken en wat niet. Zo weet ik nu wel dat de houdbaarheidstermijn van een grap over een hevige rel rond een BN’er in september, in december meestal allang is verstreken. Dat is het voordeel van al negen jaar oudejaarsconferences in elkaar zetten. En gaandeweg is de inhoud van de conference ook minder afhankelijk geworden van de nieuwsonderwerpen die dat jaar voorbij zijn gekomen. Vroeger had ik de neiging om zoveel mogelijk nieuwsitems in de show te proppen, en dan was het de kunst om al die onderwerpen in zo min mogelijke tijd er soepel doorheen te jagen.’

Less is more is dus nu het motto?

‘Die insteek hanteer ik pakweg de laatste zes jaar. Sommige al dan niet schokkende nieuwsonder- werpen sla ik nu gerust over, waardoor er meer tijd overblijft om wat dieper in te gaan op thema’s die niet alleen nog relevant zijn aan het einde van het jaar maar mij ook echt interesseren. Zo besteed ik bijna nul aandacht aan Donald Trump en aan die hele me too-discussie. Aan Zwarte Piet ga ik helemaal geen woorden meer vuil maken. Daar is al alles over gezegd.

Die mop van premier Rutte met zijn afschaf ng van de dividendbelasting die eerst van vitaal belang was, maar uiteindelijk niet doorging, haalt nog wel je oudejaarsshow?

‘Mark Rutte heeft het zowaar tot een minuutje geschopt. Ik vind het op zich prima dat een regeringsleider zegt: hier sta ik voor en daarom gaan we het zo doen, maar bij Rutte weet je nooit waarvoor hij echt staat. Het gemak waarmee hij politieke misstappen weglacht, draait of zelfs de boel bij elkaar liegt en dan hiermee wegkomt blijft intrigerend.’

Je bent lid van GroenLinks én van de Partij voor de Dieren. Die partijen krijgen dan zeker minder de wind van voren dan de VVD?

‘Ben je gek, zo werkt dat natuurlijk niet. Net zoals je in een vrije samenleving alles moet kunnen zeggen, dient een cabaretier alles en iedereen – en vooral ook zichzelf – te kunnen bespotten. In die wereld bestaan geen heilige huisjes. Ik heb me nooit geremd gevoeld bij het op de korrel nemen van een heilig huisje.’

Ook niet als dat heilige huisje een moskee betreft vol met licht ontvlambare moslims?

‘De islam is voor mij in elk geval geen heilig huisje. Hetzelfde geldt voor de Turkse president Erdogan. Kijk mijn oudejaarsconference van 2017 maar terug; ik heb hem toen keihard aangepakt, volgens mij zijn er maar weinig cabaretiers die dat hebben aangedurfd. Ik heb overigens ook nooit een gekwetste of boze moslim in mijn nek gehad. Dat kan toeval zijn, maar ik denk zelf van niet. In mijn boodschap zit altijd een bepaalde nuance. Ik laat zien dat zowat elk verhaal twee kanten heeft. Daarnaast probeer ik mijn publiek iets positiefs mee te geven.’

Vandaar ook dat je je oudejaarsconference altijd goedmoedig afsluit?

‘Daar blijf ik wel de nadruk op leggen. De mensen moeten wel de zaal verlaten met het idee: nou, we kunnen er weer vol tegenaan in het nieuwe jaar. En dat past ook helemaal bij mij. De mensheid is aardig op weg om zichzelf uit te roeien, maar toch weiger ik een pessimist te zijn. Maar je moet wel de waarheid keihard blijven benoemen en de boel flink door elkaar schudden. Een oudejaarsconference is net een boksfinale. Je bokst je punten bij elkaar met keurig geplaatste stoten, maar tussendoor deel je ook nog die ene harde rechtse of linkse hoek uit. Genadeloos maar ook met respect voor je tegenstander. En na afloop van het titelgevecht is het weer pais en vree, respect voor je tegenstander, en bedank je uitgebreid je publiek. Eind goed, al goed.’

Lees het hele artikel op Blendle.