Oorlog in Groene Hart: waarom moeten zwanen in Krimpenerwaard dood?

Is het oorlog in het Groene Hart? Wie bepaalde filmpjes op YouTube bekijkt kan zich niet aan die indruk onttrekken. Jagers, boeren, handhavers en activisten: ze komen elkaar steeds weer tegen in de weilanden en op de jaagpaden van Neerlands groene long. Waar eindigt natuurbeheer en begint dierenleed? Op jacht in de Krimpenerwaard. ‘De nek breken is echt diervriendelijker dan z’n strot doorsnijden.’

Fotografie Amaury Miller

Zachtjes pratend lopen de jager en zijn helper over de boezem. Het stuk voormalig landbouwgrond is recent omgevormd tot een natuurgebied waar weidevogels ongestoord kunnen broeden. Een labrador drentelt om beide mannen heen. Midden in een zin laat de jager zich plotseling door de kniee?n zakken. Hij gebaart ons hetzelfde te doen, legt een vinger op z’n lippen en drukt geluidloos zijn open geknikt dubbelloops geweer dicht. Vanachter een boomtop komt een vlucht grauwe ganzen in beeld, 20 meter boven de sloot langs de boezem. In een vloeiende beweging richt de jager zijn wapen op een plek even voor de eerste gans, en haalt de trekker over. Twee vogels tuimelen in het water. Een is morsdood, de ander ligt in de sloot te schokken met zijn vleugels. ‘Een doublette,’ stelt de jager tevreden vast en stuurt de labrador het water in. Tegen de tijd dat de hond beide ganzen aan de kant heeft gebracht, leeft er geen meer.

Wat hebben we zojuist gezien op deze vroege ochtend in de Krimpenerwaard? Een effectief staaltje natuurbeheer of een daad van zinloos geweld tegen dieren? Het is maar net aan wie je het vraagt. Als we later op de dag koffiedrinken met een groep jagers van Wildbeheereenheid Krimpenerwaard is secretaris Jaap Bezemer daar heel duidelijk over. ‘Dat het jagen soms een rottig gezicht is, begrijp ik. Maar het kost miljoenen om weidevogelgebieden in te richten en ganzen en zwanen zorgen daar voor grote schade. Het beleid is meer grutto’s en kieviten, maar die worden verdrongen door de aanwezigheid van de grote weidevogels.’

De publieke weerstand is vooral groot bij het terugbrengen van de zwanenpopulatie. De sierlijke beesten zijn (net als de ganzen) een beschermde vogelsoort, waardoor ze niet onder de jacht vallen. Maar boeren die overlast onder- vinden van grote groepen zwanen op hun land mogen jagers inschakelen. Harm Koelewijn, de jager met wie we op pad zijn, beschrijft het probleem. ‘Drie zwanen gebruiken evenveel gras als een koe. Als er dan zeventig op je weiland zitten is dat een flinke schadepost. En met al die mest in het gras vreten de koeien het ook niet meer.’

Tegenstanders van de jacht vinden dat het schieten op ganzen en zwanen veel te rigoureus en te hardhandig gebeurt en plaatsen filmpjes van de jachttaferelen. Door hun omvang zijn aangeschoten zwanen vaak niet meteen dood als er alleen hagel wordt gebruikt. De online verontwaardiging bij de beelden is telkens groot: geen leed dat zulke heftige emoties oproept als dierenleed. Koelewijn: ‘Ik ken geen jager die zwanen voor zijn lol schiet. Maar als wij de natuur hier zijn gang laten gaan, hebben we straks alleen nog maar ganzen, zwanen en vossen in het Groene Hart, geen weidevogels.’

Lees het hele artikel op Blendle.