Dierenmishandeling steeds vaker voorbode van huiselijk geweld

Onthoofde honden, verminkte katten: extreme dierenmishandeling is aan de orde van de dag. Mark Schrader volgt de vrijwilligers van het Veterinair Forensisch Team, dat onderzoek doet naar de doodsoorzaak bij dieren die onder verdachte omstandigheden om het leven zijn gekomen. ‘Het overgrote deel gaat rechtstreeks de container in. Dat is geen onwil; iedereen wil graag dat het aangepakt wordt, maar het is gewoon te duur.’

Fotografie Amaury Miller

In 2009 publiceerde de Universiteit Utrecht het rapport Cirkel Van Geweld over de relatie tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld. Uit het onderzoek wordt duidelijk dat ook in Nederland de verbanden tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld worden waargenomen. Uit het rapport: ‘Dit blijkt uit de interviews met de sleutelpersonen en de talrijke voorbeelden die zij kunnen geven, maar vooral ook uit de enquête onder de dierenartsen, die in meerderheid het verband herkennen en er in hun beroepspraktijk mee te maken krijgen.’

Maar op welke schaal het in Nederland – in tegenstelling tot landen als de Verenigde Staten en Groot-Brittannië – voorkomt, valt niet te zeggen. ‘Er bestaan geen cijfers in Nederland over de prevalentie van het samengaan van dierenmishandeling met huiselijk geweld. Wat in dit rapport naar boven komt, is hoogstwaarschijnlijk slechts het topje van de ijsberg,’ schrijven de onderzoekers.

Een extreem voorbeeld dat in het rapport wordt aangehaald, is de zaak van de Beul van Twente. De tot levenslang veroordeelde Rudolf K. stak in 2003 in een park in Enschede een zwerver dood. Dezelfde man stak een jaar eerder op verschillende momenten drie willekeurige mensen neer. K. bleek (zowel voor als na de moord) tientallen dieren te hebben verminkt en gedood. ‘Politie en justitie gaven aanvankelijk weinig prioriteit aan de opsporing van de dader van de dierenmishandelingen. Hoewel deskundigen hadden gewaarschuwd dat bij dit patroon van dierenmishandeling ook mensen gevaar zouden gaan lopen. De dierenbeul beging later inderdaad geweld tegen verschillende mensen en pleegde een moord. (...)

Deze casus toont aan dat opsporing en vervolging van dierenmishandeling geen hoge prioriteit heeft. Had men dit in Twente eerder ingezien dan had de moord wellicht voorkomen kunnen worden,’ stellen de onderzoekers in hun rapport.

De Universiteit Utrecht onderstreept het belang van meer onderzoek op dit gebied. ‘Omdat dierenmishandeling, huiselijk geweld of andere criminele activiteiten vaak met elkaar samenhangen,’ vertelt Nienke Endenburg, gezondheidspsycholoog en gespecialiseerd in de relatie tussen mens en dier aan de faculteit Diergeneeskunde op de Universiteit Utrecht. Daar opent in mei van dit jaar het Landelijk Expertisecentrum Dierenmishandeling. Op een speciale website kunnen dierenartsen beeldmateriaal uploaden van zaken die zij niet vertrouwen. ‘Vervolgens kunnen veterinair pathologen samen met forensisch pathologen en artsen duiding geven aan het letsel.’ Het gaat in eerste instantie om een pilot van een jaar waar 25 dierenartsen aan mee zullen doen. Verder zal op de universiteit uitgebreid onderzoek worden verricht naar de beweegredenen van daders van dierenmishandeling. ‘Wat voor mensen zijn het? Hoe zijn ze opgegroeid? Dit is nog een ondergeschoven kindje. Ik hoop dat de politiek het serieuzer gaat nemen,’ aldus Endenburg.

Lees het hele artikel op Blendle.