'Plots mobiliseert de provinciale pijler zich; eensgezind, vastberaden en getergd'

Een lachende boerenzoon van een jaar of tien in een blauwe overall wordt geflankeerd door trekkers met protestborden. Het joch houdt zijn eigen bord omhoog: ‘Ik wil ook een toekomst.’

Hij zegt het vriendelijk, zoals het hele boerenprotest gemoedelijk verliep. Greta Thunberg wil ook een toekomst, maar die formuleerde het iets anders: ‘How dare you!’ beet ze wereldleiders toe. Haar vooruitzichten zijn verwoest door inhalig kapitalisme. 

Twee kinderen die ieder hun eigen toekomst willen, en ze kunnen niet allebei hun zin krijgen. Symptomen van de snelheid waarmee ‘het klimaat’ een wereldwijde polemiek is geworden die mensen lijnrecht tegenover elkaar zet, met de polariserende kracht van sociale media als loopgraven waar Twitter-schermutselingen en Facebook-veldslagen worden uitgevochten.

Burgers die met uitroeiing als stuwende angst en Greta als hun goeroe voor het welzijn van de planeet strijden, eisen minder vlees, minder vliegen en minder consumptie. Als je deze klimaatdrammers googelt, vind je echter verrassend vaak Instagrams vol vliegvakanties naar verre oorden.

Zij zijn namelijk een stadse elite, hoogopgeleid en werelds, die de luxe heeft om D66 of GroenLinks te stemmen, en die vindt dat ánderen zich moeten aanpassen. Vooral boeren worden tot boosdoener gebombardeerd van al wat stinkt, stikstoft en uitstoot. Boeren die zich daarom gedwongen zien om voor hun familiebedrijf, hun gemeenschap en hun bestaansrecht op te komen.

Plots mobiliseert deze provinciale pijler, die niet alleen eensgezind en vastberaden, maar ook getergd is, én de middelen heeft om politici een beetje bang te maken – want dat is hoe je ze het liefste wilt hebben. Het wakkert bij mij voldoening aan, omdat het appelleert aan een chronisch chagrijn over een arrogante bestuurselite die zich al decennialang in de afzondering van het eigen gelijk toelegt op het bouwen van doodlopende sociale sporen.

We hebben een overheid die chronisch schoolziek was toen burgers de grote vraagstukken over de ondemocratische EU, privatisering van de zorg of (islamitische) migratie klassikaal wilden bespreken, maar die nu plots met bloedhaast het klimaat wil ‘redden’, en iedereen daarin bovendien verplicht wil bijscholen.

Ik schermde met mijn blijmoedigheid over de boerenprotesten op de slagvelden van Twitter en Dolf Jansen noemde dat honend ‘wartaal’, want deze tot cliché vergeelde posterjongen van het zelfvoldane, comfortabele linkse establishment is vergeten dat je publiek voor je moet winnen, en niet naar jouw gelijk kunt dwingen. Maar ze zullen die deugjogger met een trekker uit zijn bubbel moeten sleuren voordat hij zich dat herinnert.