De gifbeker blijkt nog lang niet leeg voor voormalig filmregisseur Karst van der M. Een kleine maand geleden stonden enkele oud-acteurs en actrices uit kinderseries en films als De Zevensprong en Kunst en Vliegwerk op om in Privé te vertellen wat hen als kind was aangedaan. Destijds minderjarig, maar vandaag de dag meer bij monde en zelfverzekerd genoeg om te zeggen wat ze destijds niet konden of durfden uitspreken. Met een aantal nieuwe feiten tot gevolg, die nog meer inzicht geven in de schaal waarop Van der M. opereerde en wat de gevolgen hiervan zijn.
De slachtoffers zijn eensgezind in de gedachte dat de jaren 70, 80 en zelfs het begin van de nineties nog een tijd was waarin anders over seksualiteit gedacht werd. De pedofiel had, hoe gek het ook klinkt, een plek in onze maatschappij. Hij kwam op televisie, vond begrip en kinderporno was te koop in elke seksshop. Geen geheimzinnig gedoe bij de aankoop van een videoband, maar eerder: ‘Alstublieft, dat is dan 9,50 gulden.’
Onze blik op seks met kinderen is sinds midden jaren 80 flink verschoven, door affaires met Marc Dutroux en meer recentelijk kinderdagverblijfmedewerker Robert M. en zwemleraar Benno L. Feiten werden steeds breder gemeld in de media en inmiddels is de associatie niet meer los te zien: seks met een kind is misbruik van een kind. In welke vorm, hoedanigheid of plek dan ook, het is taboe geworden. Het is aan een twintiger of dertiger anno nu dan ook maar moeilijk uit te leggen dat we ooit toch echt anders dachten, waardoor Van der M. in zijn hoogtijdagen als regisseur gemakkelijk zijn gang kon gaan. Hij had simpelweg ‘de tijd mee’ en zijn slachtoffertjes de publieke opinie tegen.
Tot nu toe werd gedacht dat het eerste kindermisbruik door Van der M. plaatsvond in 1976, tijdens de opnames van de film Peter en de Vliegende Autobus, maar slachtoffer Tanja (56) komt met een opmerkelijke toevoeging op de proppen. ‘Karst en ik woonden jarenlang naast elkaar en kwamen voor het eerst met elkaar in contact toen ik pas 6 jaar oud was. Hij was destijds 12 en van tijd tot tijd speelden we met elkaar of luisterden we naar muziek. Jaren later, hij was inmiddels 18 en ik 12, woonde hij op zichzelf en bezocht ik hem op zijn nieuwe adres. Een oud buurmeisje dat het prima naar haar zin had bij haar oude buurjongen, alleen begon daar ook het misbruik. Iets wat uiteindelijk drie jaar duurde, van 1961 tot 1964, en steeds verder werd uitgebouwd, op een leeftijd dat ik er niet tegenin durfde te gaan. Bovendien had ik in de jaren daarvoor een vertrouwensband met hem opgebouwd, dus geloofde ik hem op zijn woord dat alles wat we deden heel normaal was.’
Een ander slachtoffer dat na de eerste publicatie in november bij ons aan de bel trok, is Jeroen (38) uit Baarn. Hij speelde mee in de tv-serie Mijn Idee, waarin ook Saskia te zien was. Hij vertelt: ‘Ik heb verhalen van andere kinderen gelezen waarin duidelijk gemaakt wordt dat het misbruik nooit op de set plaatsvond, maar altijd daarbuiten. In mijn optiek is dit niet voor de volle 100 procent waar, want vertel mij maar eens dat het gebruikelijk is dat alle kinderen Karst op elke draaidag verplicht een natte kus op de mond moesten komen geven, bij aankomst en vertrek. In het begin weigerde ik dat, maar op zijn aandringen en omdat alle andere kinderen het ook deden, ben ik er uiteindelijk toch maar in meegegaan.’
Jeroen komt naar eigen zeggen uit een probleemgezin met een aan alcohol verslaafde vader. Hij verviel op latere leeftijd in diezelfde gewoonte met het misbruik als eerste aanzet daartoe. ‘Ik kwam in die tijd regelmatig op bezoek bij Karst thuis in Baarn en bleef later ook lange weekenden logeren in het Zeehondencentrum in Pieterburen (Karst van der M. is de man van zeehondenredder Lenie ’t Hart, red.), waar hij veelvuldig verbleef. Tijdens die slaapfeestjes hielp ik overdag de dieren verzorgen, maar ’s avonds liep Karst alle bedden af om ons stuk voor stuk seksles te geven met boekjes met daarin expliciete tekeningen en foto’s. Tijdens die uitleg begon hij dan op mijn broek mijn kruis te aaien om me vervolgens met de broek open te masturberen. Ik kreeg ook daadwerkelijk een orgasme, maar er kwam natuurlijk niets uit. Ik was tenslotte pas 10 jaar oud. Volgens Karst was het heel normaal wat we deden, maar het was wel ons geheimpje van “twee goede vrienden”. Ik mocht het echt aan niemand anders vertellen. Een ander jongetje flipte echter helemaal toen hij mij met hem apart zag. Hij moet eerder of later die avond ook de klos zijn geweest. Soms liep hij ook met open ochtendjas op de gang en bleef hij, met stijve lul, net zolang in de deuropening staan totdat je hem gezien had.’
Aangifte in een la Jeroen zegt door deze nare periode als tiener te kampen te hebben gehad met oncontroleerbare woedeaanvallen. Iets waarvoor hij uiteindelijk uit zijn ouderlijk huis en in verschillende internaten werd geplaatst. ‘Daar werd mij als 14-jarige door een van de medewerkers aangepraat dat pedofilie besmettelijk en overdraagbaar was, en ik dat dus later ook wel zou worden. Ik ben inmiddels vijf jaar vader en zou me niet kunnen voorstellen dat ik me ooit aan kinderen vergrijp. Toen ik na mijn twintiger jaren de fles weer wat makkelijker heb kunnen laten staan, heb ik als dertiger toch maar eens mijn verhaal bij de politie gedaan. Ruim een uur heb ik op het bureau gezeten, helaas is dat hele opgetekende verhaal in een la beland en heeft men er nooit iets mee gedaan. Ik vraag me tot op de dag van vandaag nog steeds af waarom dit zo is.’
Een woordvoerder van de politie kon ons hier ook geen helder antwoord op geven. Jeroen overweegt momenteel nog een nieuwe aangifte. Een ander slachtoffer, dat anoniem wil blijven, spreekt over een bezoek van Van der M. na zijn veroordeling in 1990, maar tot een goed gesprek kwam het niet. ‘Ik heb geen idee wat hij kwam doen, maar ik schopte hem meteen de straat weer op. Aan een goed gesprek had ik geen behoefte meer.’