/https%3A%2F%2Fcdn.pijper.io%2Fsource%2Frevu%2F2%2F2016%2F06%2FLeon-Verdonschot11111.jpg)
Beste premier Nicola Sturgeon van Schotland,
Dat wordt nog wat, dat referendum bij u. Als het doorgaat en de Schotten stemmen voor onafhankelijkheid, is het Verenigd Koninkrijk vanaf dan noch Europees, noch verenigd, noch een rijk.
Er waren nogal wat festivals afgelopen weekend waar Britse artiesten optraden, en allemaal spraken ze zich uit over de rampzalige uitkomst van vorige week. PJ Harvey vatte haar ongenoegen op Down The Rabbit Hole in een lang gedicht, en de Britse punker Frank Carter sneerde op Jera On Air: ‘En bedankt, generatie van mijn voorvaderen, voor het verknallen van de toekomst van mijn kinderen.’
Carter, in taal, uiterlijk en denkwijze een typisch product van de Britse working-class bracht het terug tot een generatieconflict. Hij had ook kunnen zeggen: ‘En bedankt, medearbeiders, voor het verknallen van de toekomst van hoger opgeleiden, en trouwens ook die van jezelf.’ Of: ‘Bedankt buitenlui, voor het verknallen van de toekomst van de stedelingen, en trouwens ook die van jezelf.’ Het was allemaal waar geweest: de kloof tussen oud en jong in stemgedrag was enorm, net als die tussen hoog- en laagopgeleid, en die tussen stad en platteland.
Ik las een commentaar in de Financial Times dat het had over een drievoudige ramp. De eerste ramp was dat teleurgestelde arbeiders, die hun baan aan een goedkopere Pool hebben verloren, hebben gekozen voor een scenario dat in ieder geval op de korte termijn tot nóg minder werk voor ze leidt. De tweede ramp was dat een hele generatie jonge Britten zich nu niet meer probleemloos in een van de andere EU-landen kan vestigen. Hier werd het chique dagblad zowaar een beetje sentimenteel: het sprak over alle potentiële vriendschappen en relaties die dat zou kosten.
Lees ook: 'President Trump zou machtig interessant zijn'
Dat leek me wat overdreven. Ik woon zelf in de binnenstad van Amsterdam, en ieder weekend kan ik één conclusie trekken: giet wat bier in een Brit en niéts staat welke relatie dan ook in de weg. De derde ramp van de krant was de definitieve vestiging van de ‘fact free democracy’, en dat vond ik de meest verontrustende. Een samenleving waarin wetenschap wordt weggehoond als ‘ook maar een mening’, waarin de opvatting van willekeurige societyfiguren evenveel gewicht heeft als die van deskundigen, zo’n samenleving wordt een democratie van schreeuwers en sentimenten.
De Schotten stemden anders: ze stemden massaal voor blijven. En toen kregen ze vorige week Donald Trump op bezoek, die de enige baan kwam openen die zijn presidentschap zéker zal opleveren: een golfbaan. En daar maakte de man die België onlangs een ‘beautiful city’ noemde, zijn volgende geografische blunder: hij complimenteerde de Schotten met hun keuze voor onafhankelijkheid.
Ik heb afgelopen week vele grappige tweets van boze Britten zien langskomen. Van de aankondiging van het opblazen van de kanaaltunnel als pay-per-view-event, tot het scenario van de volgende James Bond-film: 007 probeert twee uur lang in te checken op vliegveld Charles de Gaulles. Maar het verbleekte allemaal bij de aanblik van schuimbekkende Schotten, die zojuist door een arrogante miljardair werden gecomplimenteerd met een stemgedrag dat ze juist hadden afgewezen.
Het grappige is: in de film Braveheart zien we Mel Gibson als de dertiendeeeuwse Schotse strijder William Wallace net voor een veldslag de Schotten toespreken in een even wervelende als eloquente speech. Donald Trump maakte duidelijk hoe Schotten écht praten als ze boos zijn. Trump werd uitgemaakt voor een verzameling termen die ik nog nooit had gehoord, maar uitgesproken door een boze Schot moeten klinken als poëzie: ‘buttplug-face’, ‘toupeed fucktrumpet’, ‘cockwomble’, ‘mangled abricot hellbeast’, ‘witless fucking cocksplatl’ en ‘tiny fingered, Cheeto-faced, ferret wearing shitgibbon’.
Wat dat Schots referendum ook gaat opleveren; sowieso wordt het een verrijking van de taal.
Leon Verdonschot